म्हणून हिं-दू ध-र्मात “स्रियांना” अं-तीम सं-स्कार करतेवेळी स्म-शान भूमीत येणेस असते मनाई, ही आहेत त्यामागील 5 कारणे…

हिं-दू धर्मामध्ये बारेच असे नियम आहेत की अनेक पिढी पासून अश्या चालीरीती बिनचूक पणे हिंदू धर्मिय बिनचूक पाळत आले आहे. आजही समाजात असे बघत आहोत. स्त्रियांना स्म-शानभूमीत न जाण्याची कारणे अनेक आहेत. हिंदू धर्माच्या मान्यतेनुसार पुष्कळशा अशा गोष्टी आहेत ज्या फक्त पुरुषच करू शकतात परंतु स्त्रियांनी त्या गोष्टी करणे निषिद्ध मानले जाते. आजही ह्या चालीरीती अनेक युगांपासून आपण बघत आलेलो आहोत. उदाहरणार्थ, हिं-दू धर्मात फक्त पुरुषच नारळ फोडतात, तर स्त्रियांना नारळ तोडणे व-र्जित मानले जाते.

त्याचप्रमाणे अंतिम संस्कारांच्या वेळी महिलांना स्मशानभूमीत जाण्याची परवानगी नाही. याबाबत बरेच लोक अनभिज्ञ आहेत. यामागील पूर्वजांचे काय भाकीत असू शकते याची प्रतेक जन चाचपणी करत असतो. हिंदू धर्मात स्मशानभूमीत न जाण्यामागे पुष्कळ कारणे असू शकतात. परंतु ही सर्व कारणे शतकानुशतके पाळल्या जाणार्‍या तथ्यांवर आधारित आहेत.

पूर्वीचे लोक अस करत आले म्हणून तीच परंपरा पुढे तशीच चालू आहे. विशेष करून अंतिम संस्कार करतेवेळी महिलांनी तेथे उपस्थित नसावे व सर्व विधी पुरुषांनी करावी असे नियम पूर्वजा पासून चालत आले आहे. यामागे देखील तसेच काही कारण असेल. तर मग आपण महिलांना स्म-शानभूमीत अं-तिम सं-स्कार करतेवेळी न जाण्याची कारणे बघणार आहोत – महिलांना स्म-शानभूमीत जाण्याची परवानगी नसलेली 5 कारणे बघुयात.

स्त्रियांना स्मशानभूमीत न जाण्याची ही आहे कारणे :-

1) हिं-दू प्रथेनुसार अं-त्यसंस्कारास येणार्‍या सदस्यांना केस मुंडण करणे आवश्यक असते. त्यामुळे महिलांना स्मशानभूमीत जाण्यासाठी स्मशानभूमीत जाण्याची परवानगी नाही. केवळ पुरुषच अं-तिम सं-स्कार करणेस जाण्याची रित हिं-दू धर्मात अनेक पिढी पासून चालत आली आहे.

2) हे सर्वांना ठाऊक आहे की स्त्रियांचे हृदय पुरुषांपेक्षा अधिक नाजूक व कोमल असते. म-यत व्यक्तीच्या देहाभोवती आजही आपण महिलांना मोठ्या आवाजात रडताने बघतो. म्हणूनच असे म्हटले जाते की जर कोणी स्म-शानभूमीत ओरडेल तर मृ-ताच्या आ-त्म्याला शांतता मिळत नाही. हे ही एक कारण आहे की महिलांना यामुळे अं-तिम सं-स्कार वेळी शमशान भूमीत येऊ देत नाही.

3) जेव्हा एखाद्याचा मृ-त्यू होतो तेव्हा स्त्रिया पुरुषांपेक्षा अधिक रडतात, म्हणूनच त्यांना स्मशानभूमीत जाण्याची परवानगी नाही. महिलांचे हृदय खूप मऊ असते, म्हणूनच अं-त्यसंस्कार पाहून महिला घाबरतात. स्मशानभूमीत पायरे जळत असल्याचे पाहण्यासाठी महिलांना घरीच राहण्यास सांगितले जात नाही.

4) अं-तिम सं-स्कार करून आलेनंतर प्रतेक व्यक्तीला अंघोळ करावी लागते किंवा हात पाय तरी धुवावे लागतात. स्म-शानभूमीतून परत आल्यानंतर स्त्रियांनी पुरुषांचे पाय धुण्यासाठी आणि आंघोळ घालण्यासाठी घरी राहणे फार महत्वाचे आहे, म्हणून त्यांना अं-तिम सं-स्कारात स्म-शानभूमीत जाण्यास मनाई आहे.

5) असे म्हणतात की आ-त्मा नेहमी स्मशानभूमीत राहतो. अशा परिस्थितीत स्त्रियांना आत्म्यांकडून सर्वाधिक धोका असतो कारण अनेकदा दु-ष्ट आ-त्म्याने स्त्रियांना लक्ष्य केलेले आपण बघत आलो आहे. म्हणून स्रियाना या गोष्टीमुळे त्रा-स होऊ नये या कारणाने हिं-दू ध-र्मात महिलांना अं-तिम सं-स्कारात येऊ देत नाही.

स्त्रिया स्म-शानभूमीत न जाण्याची ही कारणे आहेत. तथापि, स्त्रियांना स्म-शानभूमीत न जाण्याचे कारण सर्व धा-र्मिक श्रद्धा आणि श्र-द्धांवर आधारित आहे. कदाचित यावर विश्वास ठेऊन आणि परंपरेचे पालन करणेसाठी महिलांना शेवटच्या सं-स्कारांना उपस्थित राहण्यासाठी स्म-शानभूमीत जाण्यास अद्याप प्रतिबंधित केले आहे.